Mức hỗ trợ học nghề thấp, chi phí học tập lại cao nên người thất nghiệp không muốn đăng ký học nghề
Vốn là công nhân may tại một doanh nghiệp đóng ở quận Thủ Đức (TP HCM), giữa năm 2017, anh Nguyễn Thanh Hiệp xin nghỉ việc. Sau khi thôi việc, anh có ý định mua xe tải nhỏ để vận chuyển hàng hóa.
Chi phí 10 được hỗ trợ 1
Sau khi lĩnh trợ cấp thất nghiệp, Hiệp tìm đến một số trường dạy lái xe định đăng ký học nghề. Thế nhưng, anh khá thất vọng khi thấy chi phí học lái xe khá cao, gần 10 triệu đồng, trong khi mức hỗ trợ học nghề tối đa chỉ 1 triệu đồng/người/tháng. “Mức hỗ trợ như vậy là quá thấp trong khi để theo học cho đến lúc có bằng tôi tốn kém rất nhiều. Do vậy, tôi từ bỏ ý định trở thành tài xế” – anh Hiệp nói.
Chính sách hỗ trợ học nghề cần thay đổi để giúp người lao động quay lại thị trường lao động
Sau khi nghỉ việc tại một doanh nghiệp may tại huyện Củ Chi (TP HCM, chị Nguyễn Thanh Xuân cũng được hỗ trợ học nghề theo nhu cầu. Tuy nhiên, chị Xuân từ chối cơ hội học nghề và trở lại công việc cũ ở một cơ sở may gần nhà. Chị cho biết: “Tôi phải kiếm việc ngay để có tiền nuôi con và lo các khoản chi tiêu trong gia đình. Hầu hết doanh nghiệp khi nhận lao động vào làm việc đều đào tạo tay nghề lại từ đầu, do vậy tôi thấy việc học nghề là không cần thiết. Chưa kể chi phí hỗ trợ học nghề còn thấp trong khi chi phí đi lại, ăn uống khá cao”.
Theo Quyết định 77/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về quy định mức hỗ trợ học nghề đối với người lao động (NLĐ) tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), mức hỗ trợ kinh phí đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề tối đa 1 triệu đồng/người/tháng. Mức hỗ trợ cụ thể được tính theo tháng, thời gian học thực tế của từng nghề hoặc từng khóa học nhưng không quá 6 tháng.
Phải giảm gánh nặng cho NLĐ
Qua khảo sát của Cục Việc làm – Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH), phần lớn người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp là lao động phổ thông, trình độ văn hóa còn hạn chế, tuổi cao, khó khăn về kinh tế nên rất ngại đi học. “Quan trọng hơn là mức hỗ trợ chưa đủ để học nghề và các ngành nghề đào tạo chưa đa dạng, chưa sát với nhu cầu của xã hội” – ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Quan hệ lao động – Tổng LĐLĐ Việt Nam, phân tích.
Muốn thu hút NLĐ đi học nghề, theo các chuyên gia về việc làm, nhà nước cần có chính sách đột phá trong hỗ trợ học nghề. Theo ông Trần Xuân Hải, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Việc làm TP HCM, hỗ trợ học nghề là một chế độ trong chính sách BHTN, rất cần thiết đối với NLĐ thất nghiệp, giúp họ có điều kiện nâng cao kỹ năng nghề, sớm quay lại thị trường lao động. Tuy nhiên, để chính sách thiết thực, hiệu quả hơn, cần nâng mức hỗ trợ học nghề, hỗ trợ chi phí đi lại cho NLĐ thất nghiệp. Các cơ sở đào tạo nghề cần phát triển thêm ngành nghề mới phù hợp với nhu cầu xã hội, sắp xếp lịch học linh hoạt, phù hợp với thời gian của NLĐ và có chính sách giảm học phí đối với một số nghề có chi phí học nghề cao. Mặt khác, các ngành chức năng cũng cần có những dự báo nhu cầu thị trường lao động chính xác, tốt nhất để định hướng, tư vấn nghề phù hợp cho họ dễ tìm việc làm sau khi được đào tạo. Còn ông Trần Anh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP HCM, cho rằng thời gian tới, các trung tâm dịch vụ việc cần đẩy mạnh tư vấn, tuyên truyền cho NLĐ hiểu rõ, nắm kỹ về chính sách hỗ trợ học nghề cho lao động thất nghiệp thông qua đội ngũ tư vấn viên trực tiếp tại trung tâm và các đợt tuyên truyền lưu động tại nhiều địa bàn TP; đồng thời mở thêm các lớp đào tạo kỹ năng mềm cho NLĐ, giúp họ trang bị kỹ năng cần thiết khi đi xin việc, làm việc tại môi trường mới.
Hỗ trợ học nghề không quá 4,5 triệu đồng
Bộ LĐ-TB-XH đang dự thảo quyết định quy định mức hỗ trợ học nghề đối với NLĐ tham gia BHTN. Đối tượng áp dụng là NLĐ tham gia BHTN và có đủ điều kiện được hỗ trợ học nghề theo quy định tại điều 55 Luật Việc làm. Đối với người tham gia khóa đào tạo nghề đến 3 tháng, Bộ LĐ-TB-XH đề xuất mức hỗ trợ học nghề tối đa không quá 4,5 triệu đồng/người/khóa; trên 3 tháng thì mức hỗ trợ tối đa không quá 1,5 triệu đồng/người/tháng. Mức hỗ trợ tiền đi lại đối với người tham gia khóa đào tạo nghề đến 3 tháng là 300.000 đồng/người/tháng; trên 3 tháng là 100.000 đồng/người/tháng. Trường hợp NLĐ tham gia khóa đào tạo nghề có những ngày lẻ không đủ tháng theo quy định của cơ sở đào tạo nghề nghiệp thì số ngày lẻ được tính tròn là 1 tháng để xác định mức hỗ trợ học nghề. Đối với NLĐ tham gia BHTN tham gia khóa đào tạo nghề có mức chi phí học nghề cao hơn mức hỗ trợ theo quy định tại khoản 1, khoản 2 điều này thì phần vượt quá mức hỗ trợ học phí học nghề do NLĐ tự chi trả.
